Dzisiejszy wpis w ramach "słownika pojęć" dotyczyć będzie pomocy publicznej oraz pozostałych form pomocy dla przedsiębiorców.
· pomoc publiczna – ingerencja instytucji państwowych, polegająca na przyznaniu w jakiejkolwiek formie, pomocy pojedynczemu podmiotowi gospodarczemu bądź grupie podmiotów, prowadząca do zakłócenia konkurencji na wolnym rynku. W szerszym znaczeniu pomocą publiczną są też inne instytucje prawne uprzywilejowujące wspomagany podmiot względem pozostałych (indywidualne zwolnienia podatkowe, gwarancje rządowe, monopole etc.).
Definicja tego
pojęcia wynika bezpośrednio z zapisów art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu
Unii Europejskiej oraz orzecznictwa Komisji Europejskiej i Sądów Unii
Europejskiej. Wskazują one, iż pomocą publiczną jest wszelka pomoc, która
kumulatywnie spełnia następujące przesłanki:
a. beneficjentem wsparcia jest
przedsiębiorca w rozumieniu funkcjonalnym;
b. jest udzielona za
pośrednictwem lub ze źródeł państwowych w jakiejkolwiek formie;
c. stanowi korzyść dla beneficjenta oraz
jest selektywna;
d. zakłóca lub grozi
zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorcom;
e. oraz wpływa na wymianę
handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej.
Należy podkreślić,
iż nie spełnienie choćby jednaj z powyżej przedstawionych przesłanek nie
pozwala zakwalifikować danego rodzaju wsparcia jako pomocy publicznej.
·
formy pomocy publicznej - Katalog form pomocy
publicznej jest katalogiem otwartym. Każdy bowiem rodzaj wsparcia może stanowić
pomoc publiczną, jeśli pochodzi ze źródeł publicznych i spełnia pozostałe jej
przesłanki.
Najczęściej
stosowane formy pomocy publicznej to:
o
dotacja (finansowa, rzeczowa),
o
ulga podatkowa,
o
kredyt preferencyjny,
o
gwarancja i poręczenie kredytowe,
o
wsparcie kapitałowe,
o
zaniechanie dochodzenia należności,
o
odroczenie terminu zapłaty świadczenia pieniężnego
stanowiącego środki publiczne lub rozłożenie go na raty
- pomoc de minimis – Określana tak jest pomoc o stosunkowo niskiej wartości, która w ocenie Komisji Europejskiej nie jest w stanie naruszyć (zagrozić naruszeniem) konkurencji lub wywierać wpływu na handel między państwami członkowskimi. Pomoc tego rodzaju jest więc wyłączona spod zakazu wynikającego z art. 107 ust. 1 TFUE i nie podlega zgłoszeniu do Komisji Europejskiej. Zasady Udzielania pomocy de minimis reguluje Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis. Wskazuje ono następujące kwotowe progi pomocy, jaka może zostać uznana za wsparcie bagatelne – jest to kwota 200 000 EUR w ciągu trzech lat dla przedsiębiorstw, z wyłączeniem sektora transportu, dla którego próg ten obniżono do 100 000 EUR.
- pomoc horyzontalna – kierowana jest do wszystkich przedsiębiorców, niezależnie od miejsca prowadzenia działalności oraz sektora gospodarki, w celu rozwiązania określonego problemu. Pomoc udzielana jest na: ratowanie i restrukturyzację zagrożonych przedsiębiorstw; badania, rozwój i innowacje; rozwój małych i średnich przedsiębiorców; zatrudnienie; usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym; zapewnienie kapitału podwyższonego ryzyka; ochronę środowiska oraz szkolenia.
- pomoc regionalna – pomoc przeznaczona na
wsparcie rozwoju najmniej rozwiniętych regionów poprzez wspieranie
inwestycji i tworzenie nowych miejsc pracy, wspieranie nowo utworzonych
małych przedsiębiorstw lub w wyjątkowych przypadkach poprzez przyznanie
pomocy operacyjnej. Promuje ona ekspansję i dywersyfikację działalności
gospodarczej przedsiębiorstw znajdujących się w tych regionach, zwłaszcza
poprzez zachęcanie firm do otwierania tam nowych zakładów. Podstawowym
dokumentem regulującym kwestię przyznawania pomocy regionalnej są Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na
lata 2007-2013.
Państwa członkowskie UE mogą udzielać tego rodzaju pomocy publicznej w tych
regionach, w których poziom życia jest niski lub w regionach, w których
istnieje stan niedostatecznego zatrudnienia. O jej wysokości (intensywności)
decyduje mapa pomocy regionalnej tworzona dla wszystkich regionów (podregionów)
Unii Europejskiej.
Całe terytorium Polski kwalifikuje się do otrzymywania tego rodzaju pomocy,
jednak o różnej intensywności dla różnych regionów kraju. Mapa dopuszczalnej
pomocy regionalnej na lata 2014–2020 została ustalona w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 30 czerwca 2014 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej
na lata 2014–2020.
Zgodnie z art. 3 rozporządzenia, od 1 lipca 2014 do 31 grudnia 2020
maksymalna intensywność pomocy regionalnej obliczanej jako stosunek wartości
pomocy regionalnej, wyrażonej w tzw. ekwiwalencie dotacji brutto, do kosztów
kwalifikujących się do objęcia ta pomocą (za wyjątkiem pomocy udzielanej na
realizację dużego projektu inwestycyjnego, której wysokość jest ustalana za
pomocą specjalnego wzoru) wynosi:
50% – województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, i
warmińsko-mazurskie
35% – województwa: kujawsko-pomorskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie,
opolskie, pomorskie, świętokrzyskie i zachodniopomorskie oraz podregiony:
ciechanowsko-płocki, ostrołęcko-siedlecki, radomski i warszawski wschodni
25% – województwa dolnośląskie, wielkopolskie i śląskie
20% – podregion warszawski zachodni
15% – obszar m.st. Warszawy (od 1 lipca 2014 do 31 grudnia 2017)
10% – obszar m.st. Warszawy (od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2020)
Maksymalna intensywność pomocy regionalnej udzielanej małym lub średnim
przedsiębiorstwom (z wyłączeniem nowych inwestycji o kosztach kwalifikowalnych
przekraczających 50 mln euro), podwyższa się o 20 punktów procentowych dla
małych oraz 10 punktów procentowych dla średnich przedsiębiorstw w stosunku do
maksymalnej intensywności dla województw/podregionów (art. 5).
Zakazane jest udzielanie pomocy regionalnej dla tzw. przedsiębiorstw
zagrożonych i portów lotniczych oraz w sektorach: hutnictwa żelaza i stali,
włókien syntetycznych, rybołówstwa i akwakultury, rolnictwa, leśnictwa,
transportu i energetyki (art. 6).
- mapa pomocy regionalnej – wprowadzona na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz. U.06.190.1402) określa dopuszczalną intensywność pomocy, jaka może zostać przyznana na terenie danego województwa. W zależności od wielkości planowanej inwestycji i jej lokalizacji, wysokość wsparcia waha się od 30 do 50 proc.
- pomoc sektorowa – pomoc publiczna udzielana wyłącznie przedsiębiorcom z konkretnego sektora gospodarczego (np. z sektora transportu), jak również w sektorach wrażliwych: przemysł węglowy, hutnictwo żelaza i stali, przemysł stoczniowy. Do pomocy publicznej udzielanej w tych sektorach, z uwagi na ich specyficzny charakter, występujące problemy dotyczące, np. nadwyżki mocy produkcyjnych, kapitałochłonnego charakteru inwestycji, stosuje się często odmienne, bardziej restrykcyjne zasady udzielania pomocy publicznej niż zasady ogólne.
- intensywność pomocy – to stopień zaangażowania (procentowy udział) środków publicznych w całkowitej wartości przedsięwzięcia, obliczany jako stosunek wartości pomocy publicznej do kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Intensywność pomocy jest zależna od celu pomocy, miejsca, gdzie pomoc jest udzielana, jak również od rodzaju beneficjenta.
Bibliografia:·
Wersja
skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej
